KARVYS

Kaimas Vilniaus rajono savivaldybės teritorijoje, 5 km į rytus nuo Maišiagalos, prie Karvio ežero, seniūnaitijos, parapijos centras.
Karvio dvaras minimas istoriniuose šaltiniuose jau 1691 m. Karvio dvaro savininkas Točilauskis 1779 m. pastatė medinę bažnyčią. Jai paskirtas Masionių palivarkas ir Karvio kaimas (4 valakai). 1783 m. įkurta parapija (iki tol buvo Maišiagalos parapijos filija). 1861 m. bažnyčia sudegė. Jos vietoje 1862–1865 m. pastatyta dabartinė mūrinė bažnyčia. Bažnyčia istorinė, turi neogotikos elementų, stačiakampio plano, dvibokštė. Šventoriuje yra kapinės. XIX a. Karvys buvo miestelis, 6 kartus per metus jame vykdavo turgūs. 1937 m. įkurta pradžios mokykla dėstomąja lenkų kalba, dab. Karvio pagrindinė mokykla. Yra ir lietuviškos Buivydiškių pagrindinės mokyklos Karvio skyrius, biblioteka.

Literatūra

Słownik geograficzny Królewstwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, 1880-1914, Tom IV (Kęs – Kutno) z 1883 r., Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 425.
Mirosław Gajewski, 2002, Nasze podwileńskie ojczyzny, Wilno: Wydawnictwo Czas, 119-128.
Visuotinė lietuvių enciklopedija, 2006, T. IX (Juocevičius-Khiva), Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 517.
Mūsų Lietuva, T. 1. – Bostonas: Lietuvių enciklopedijos leidykla, 1964, 179.

Pateikėjas

[Karvys, ML33] Pateikėjas vyras, gyvena Karvio km., gimęs 1933 m. Skurdėnų kaime. Namuose kalba lenkiškai, moka rusų kalbą, gali susišnekėti lietuviškai. Baigė 7 klases lenkų mokyklos. Lanko pamaldas lenkų kalba Maišiagaloje. Dirbo kolūkyje, buvo traktorininku ir kalviu.

Audio įrašas

Kołchozy te jak zaczeli sie, wszystko zabrali do kołchozów, a pracować szedli za zadarmo. Ni pójdziesz do pracy, nie dadzo krowie i siana, ni ni konia ni ni dadzo zaorać ogród. A dla młodym tyko można było iść uczyć sie, iść pracować dzieś, nie dawali z kałchozu pozwolenia żadnych. (A Pan pamięta jak ojciec miał ziemię? ...) Pamientam to wszysko, bo to kiedyś choć mały był, ale jeśli ojciec szed w pole, to czszebyła iść z ojcem razem. Jeśli ojciec kosi, matka podbiera, my z bratam nosili te snopki, podgrabywali tam. A ojca da Rasieji jak zabrali, musieli my z bratam sami ta ziemia obrabiać. Bo toż też takie starsze tam zostali sie. Kto jeśli był w tym czasie w ten dzeń jak łapanka była gdziesi wyjechawszy, to tyko ten został. To co, jak żyta ta siać, sam nie wiedziałem, no to poprosiłem dziaćki, on mnie posiał. Ależ ja musiałem jemu iść, on młócił, młócarnie takie kone byli, pomagać jemu z koniem. A tak łonki skosić tam przyszli, pomogli, a potym i żyta, i wszysko już, sami musieli kosić. Ja to starszy, niektóre sonsiedzi to byli jeszcze młoczsze tam o rok, o dwa i to kosili sami.
[kołxozy te jag začelʼi sʼʼe/ fšystko zabralʼi do kołxozuf/ a pracovać šedʼlʼi za zadarma// ńi pujʒʼʼeš do pracy/ ńe daʒo krovʼe i śana/ ńi ńi końa ńi ńi dadzo zaorać ogrut//a dlʼa młodym tyko možna było iść učycʼʼ sʼʼe isʼʼcʼʼ pracovacʼʼ dźeś/ ńe davalʼi s kałxozu pozvolʼeńa žadnyx// (A Pan pamięta jak ojciec miał ziemię? ...) nu tak/ pamʼentam to fšysko/ bo to kʼejiś xoć mały był/ alʼe jesʼʼlʼi ojćec šet f polʼe to čšebyła z ojcem isʼʼcʼʼi razem// jeślʼi ojćec kośi/ matka podbʼera/ my z bratɛm nośilʼi te snopkʼi/ podgrabyvalʼi tam// a ojca dα rasʼʼeji jag zabralʼi/ musʼʼelʼi my z bratɛm samʼi ta źemʼa obrabʼać// bo toš teš takʼe starše tam zostalʼi sʼe// ktoś jeśli był f ten čas/ ʒeń jak łapaŋka była gesʼʼ vyjexafšy/ to tyko ten został// to co/ jag žyta ta śać/ sam ńe ńe vʼeałem/no to poprośiłem aćkʼi/ on mńe pośał// alʼeš ja muśałem jemu iść/ młućił/ młocarńa takʼe kona bylʻi/ pomagać jemu s kôńem// a tak łoŋkʼi skośić tam pšyšlʼi pomoglʼi / a potym i žyta/ i fšysko juš/ samʼi muśelʼi kośić// ješ|če ja to staršy/ ńekture sońśei to bylʼi ješče młočše tam o rok o dva i to kośilʼi samʼi]