MEIKŠTAI

Kaimas Ignalinos rajone, apie 13 km į pietus nuo Rimšės, pasienyje su Baltarusija. Seniūnaitijos centras. Yra biblioteka, paštas, Meikštų koplyčia (joje pamaldos tebelaikomos tik lenkų kalba). Išlikusios dvaro rūmų liekanos (nuo 2001 m. veikia priklausomybių reabilitacijos centras). Meikštų dvaro fotofiksacija Lietuvos dvarų duomenų bazėje: http://www.heritage.lt/dvarai/foto.php?id=424

Literatūra

Słownik geograficzny Królewstwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, 1880-1914, Tom VI,Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego.

Pateikėjas

[Mejkszty, JŠ42] Pateikėjas vyras, gimęs 1942 metais Bogušiškių kaime, nuo 1950 metų gyvena Meikštuose. Tėvai dirbo Meikštų dvare. Motina buvo lietuvė, o tėvas lenkas. Tėvai kartais kalbėdavo lietuviškai, bet su vaikais bendraudavo tik lenkiškai. Pateikėjas baigė 1 klasę lietuvių mokyklos, o tris sekančias – lenkų. Moka lenkų ir rusų kalbas, gali susikalbėti lietuviškai.

Audio įrašas

[Czy o Mejsztowiczu pan pamięta?] Ja nie, moj ojciac pracował, mamusia moja pracowała cały czas u jego. U rzoncego była niańko, dzieci niańczyła, a pośla krów dojiła u jego, a ojciec kaniuǀchom, swoj wiek tam atpracowauszy, a potym tak pracował z koniami. Dobry, mówił, pan był, nu jego zamardawali Ruskie jak przyszli, pan uciekszy był da Wilna, tam jegu u Wilni złapali i zamardawali jego tam, bili mocno, opowiadali wo staryǀki. A pośla da konia przywjonzali i ciongneli, aż poki ne umar, zamenczyli człowieka. Ala mówił ojciec, że był dobry, jego matka była staruszka, oǀna już mówi nok nie miała, u kolaskie jeździła, piersz jeszcze mogła chodzić, tak ona ludzi, tych swoich raboczych, chtóra wjoski, niby laczyła. Dochtorau nia była, tak mówi, jażeli w razie czego choruji, tak oǀna lakarstwy swoja dawała ludziam, laczyła ludzi. Rzoncy też taki strogi był, narwowy, to mówi wraz jak czego na rabaczego zazłuji sia, tak da swojej tam kancelarji prawadzi, nałupi, a tedy mówi, daji złot, wybiera, płaci za to, nerwy przejdzi. Nu a pośla mówi, pan jak uzǀnał Mejksztowicz, że tak robi, to wypendził jego. Mówi, tak nie można ludzi bić, a tak pan cały czas i płacił niadrena, ojciec pracował, mama pracowała, każdy miesionc płacił i w razie czszeba dzie czy na rynak, czy gdzie, koni zawsze dawał i dawał zbożem jażeli chcesz, zmleć monka czszeba tak o nie tak daleko w Białarusi, tedy była Polszcza, Polska tam była, teraz już granica zrobili Białaǀruś, taż możesz da młynu jechać wszeńdzia. Dawał, da kościoła, na rynak, jażeli kobiety, tak dawniej koni byli nia takia, byli tłuste mocno, tak dawał człowieka i żeby zawjozby człowiak, dzie ludzi chco, do kościoła, na rynak.
[6: 00 – 8:30] [Czy o Mejsztowiczu pan pamięta?]//ja n’e/ moj uojc’ac pracovał/ mamus’a moja pacovała cały čas u jego// u žoncego była n’an’ko/ dz’ec’i n’an’čyła/ a pośl’a kruv dojiła u jego/ a ojc’ec kan’uǀxom/ svoj v’ek tam ātpracovaŭšy/ a potym tak pracovał s kon’am’i// dobry/ muv’ił/ pan był/ nu jego zāmardaval’i Rusk’e jak pšyšl’i/ pan uc’ekšy był dā V’ilna/ tam jegů u V’iln’i złapal’i i zāmardaval’i jego tam/ b’il’i mocno/ opov’adal’i vo staryǀk’i// a pośl’a da kon’a pšyv’jonzal’i i c’oŋgnel’i/ aš pok’i n’e umar/ zamenčyl’i čłov’eka// al’α muv’ił ojc’ec/ že był dobry/ jego matka była staruška/ uoǀna juš muv’i nok n’e m’ała/ ŭ kol’ask’e jez’dz’iła/ p’erš ješče mogła xôdz’ic’/ tak ona l’udz’i/ tyx svoix rabočyx/ xtura v’josk’i/ n’iby l’ačyła// doxtoraŭ n’a była/ tak muv’i/ jαžel’i v raz’e čego xoruji/ tak oǀna l’αkarstvy svoja davała l’udz’am/ l’αčyła l’udz’i// žoncy teš tak’i strog’i był/ narvôvy/ to muv’i vras jak čego na rābačego zazłuji s’a/ tak da svojej tam kancel’ar’ji prāvadz’i/ nałup’i/ a tedy muv’i/ daji złot/ vyb’era/ płac’i za to/ nervy pšejdz’i// nu a posla muv’i/ pan jak uzǀnał Mejkštov’ič/ že tak robi/ to vypendz’ił jego// muv’i/ tak n’e možna l’udz’i bic’/ a tak pan cały čas i płac’ił n’αdren’a/ uojc’ec pracovał/ mama pracovała/ každy m’es’onc płac’ił i v raz’e čšeba dz’e čy na rynak/ čy gdz’e kon’i zafše davał i davał zbožem jαžel’i xceš/ zml’ec’ moŋka čšeba tak uo n’e tak dal’eko v B’ałarus’i/ tedy była Polšča/ Polska tam była/ teras juž gran’ica zrobil’i B’ałaǀruś/ tαš možeš da młynu jexac’ fšen’dz’a// davał/ dā kos’c’ôła/ na rynαk/ jαžel’i kob’ety/ tak davn’ej kon’i byl’i n’a tak’α/ byl’i tłuste mocno/ tak davał čłov’eka i žeby zav’jozby čłov’αk/ dz’e l’udz’i xco/ do kos’c’oła/ na rynαk//