MICKŪNAI

Mickūnai – miestelis Vilniaus rajone, 14 km nuo Vilniaus. XVII a. – XVIII a. minimas Vilniaus vyskupijos kapitulos Mickūnų dvaras. XVIII a. pirmoje pusėje pastatyta koplyčia.1795 m. jau buvo privatus Moravskienės dvarelis su Mickų kaimu. Nuo 1802 m. Mickūnus valdė Semaškos, čia 1802 m. gimė garsus lietuvių gydytojas, memuaristas, etnografas ir poetas Stanislovas Moravskis, 1818–1824 m. dvarą – Vilniaus universiteto profesorius Augustas Liudvikas Bekiu. 1826 m. pastatyta mūrinė bažnyčia, kuri 1871–1915 m. buvo paversta stačiatikių cerkve. XIX a. antroje pusėje veikė valstybinė mokykla. 1905 m. lankėsi Feliksas Dzeržinskis, kuris organizavo mitingą prieš Rusijos valdžią. 1923 m. įkurta parapija. Nuo 1950 m. – F. Dzeržinskio kolūkio centrinė gyvenvietė. 1923 m. atidaryta pradžios mokykla, nuo 1946 metų veikia lenkų mokykla.

Literatūra

Mickūnai. Lietuviškoji tarybinė enciklopedija, T. VII, Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 1981, 460 psl.
Mickūnai. Tarybų Lietuvos enciklopedija, T. III, Vilnius: Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1987. 69 psl.
Mickūnai. Mūsų Lietuva, T. I, Bostonas: Lietuvių enciklopedijos leidykla, 1964, 202 psl.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. VI, 1880-1914, Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 321.
Przewodnik po Litwie i Białejrusi, zebrał i opracował N. Rouba, wyd. II, 1909, Wilno, 121.
Mirosław Gajewski, 2002, Nasze podwileńskie ojczyzny, Wilno: Wydawnictwo Czas.

Pateikėjas

[Mickūnai, JM40] Pateikėjas vyras, gimęs 1940 metais Mickūnų kaime, nulat čia gyvana. Moka lenkų, rusų ir gudų kalbas, gali susikalbėti lietuviškai. Mokėsi lenkų ir rusų mokykloje, baigė 8 klases. Dirbo traktorininku.

Audio įrašas

Ja tylko pamientam to, że przy Stalinie kto był bogaciejszy, wywozili na Sib`ir. I mnie tam zostawili przed wojno, ojciec i z matko, to ja od jich chował sie, jak przyjado. A Mickuny, Mickuny to wies jak była tak i jest, tylko że za kosciołam tam nic nie było domów, para domów było, i jak nazywami pasiołak, to tam też tylko trzy domy byli czy cztery, o tak, a tak tu tylko cała wieś to była. Tak, ta o teraz Mickuny nazywa sie. Nu to ot wziońść ad gościnca i do konca wsi. Nu to para domów zniesiona, wyjechali do Polski tu wo stał dom zniesiony, do Polski wyjechał. A tu o pośla wojny ten dom, tego nie było domu. A tu wo jak była wojna, to wo o tego wo domu, jak, dziewienc domów była spaliwszy sie wojno, jak bambili. To bambili te Niemcy, a tamte teraz takie dwóchetażne domy stojo, tak tam ich nie było. Tam naszy jak nazywali jamy. Dlaczego nazywali jamy, dlatego że kopali jamy i na zima sypali kartofla, dla schronienia. Ot, i do sklepa. I tam byli łaźni takie, i wsio, i jakoś wiatyr, mówi, a świentej Agaty chleba trzeba obnieść, i diestwitelna i prawidłowa, ja wierza w to. Dlaczego, dlatego że moża tu wiencej było, a mamusia wzieła, obniosła i rzuciła chleb w tamta strona, i tam było musi jakich metrów pińdziesiont czy sześdziesiont stała łazienka, i tamta łazienka spaliła sie, a tu wszystko zostało.
ja tyl’ko pam’entam to/ že pšy stal’ińe kto był bogac’ejšy/ vyvoz’il’i na śib`ir// i mńe tam zostav’il’i pšed vojno/ ojc’ec i z matko/ to ja od jix xovał s’e jak pšyjado// a m’ickuny/ m’ickuny to v’es’ jak była tak i jest/ tyl’ko že za kos’c’ołam tam ńic ńe było domuf/ para domuf było/ i jak nazyvam’i paśołak/ to tam teš tyl’ko čšy domy byl’i čy čtery/ o tak/ a tak tu tyl’ko cała v’es’ to była// tak/ ta o teras m’ickuny nazyva s’e// nu to ot vźońć ad gośćinca i do konca vs’i// nu to para domuf zńeśona/ vyjexal’i do pol’sk’i tu vo stał dom zńes’ony/ do pol’sk’i vyjexał// a tu o pośl’a vojny ten dom/ tego ńe było domu// a tu vo jak była vojna/ to vo o tego vo domu/ jak/ dz’ev’enc domuf była spal’ifšy s’e vojno/ jak bamb’il’i// to bamb’il’i te ńemcy/ a tamte teras tak’e dvuxetažne domy stojo/ tak tam ix ńe było// tam našy jak nazyval’i jamy// dl’ačego nazyval’i jamy/ dl’atego že kopal’i jamy i na źima sypal’i kartofl’a/ dl’a sxrońeńa// ot/ i do skl’epa// i tam byl’i łaźńi tak’e/ i fs’o/ i jakoś v’atyr/ muv’i/ a śv’entej agaty xl’eba čšeba obńeść/ i d’estv’it’el’na i prav’idłova/ ja v’eža f to// dl’ačego/ dl’atego že moža tu v’encej było/ a mamuśa vźeła/ obńosła i žućiła xl’ep f tamta strona/ i tam było muśi jak’ix metruf p’ińdźeśont čy šeśdźeśont stała łaźenka/ i tamta łazienka spal’iła śe/ a tu fšystko zostało//