MAGUČIAI

Kaimas Zarasų rajono savivaldybės teritorijoje, 2,5 km į pietryčius nuo Zarasų, prie Zarasaičio ežero. Seniūnaitijos centras. Yra biblioteka. 1950–1965 m. buvo apylinkės centras, paukštininkystės tarybinio ūkio centrinė gyvenvietė. 1954 m. įkurta biblioteka, buvo pradžios mokykla, dab. Magučių ugdymo centras. Yra medicinos punktas. Vyresnės kartos gyventojai moka lenkiškai ir rusiškai. Kaime daug atvykėlių iš kitų vietovių.

Literatūra

Magučiai. Visuotinė lietuvių enciklopedija, 2008, T. XIV (Magdalena-México), Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 33.
Magucie. Słownik geograficzny Królewstwa Polskiego i innych krajówsłowiańskich, 1880-1914, Tom XV, Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 290.

Pateikėjas

[Magučiai, BP31]Pateikėja moteris, gimė 1931 metais Čepukiškių kaime, gyvena nuolat Magučiuose. Tėvai kalbėjo lenkiškai, nors motina buvo Lietuvė. Moka lietuvių ir rusų kalbas, mokėsi lietuvių mokykloje.

Audio įrašas

Tak, jak ja pamientam, rodzice cała pora rozmawiali po polsku. Po polsku w domu, i my po polsku uczone. I pacierzy i wszysko po polsku. A jak mamusia mówiła, to ona z litewskiej rodziny pochodzi. A ojciec Polak. Ojciec taki Polak był, że on, pierszy syn rodził sie, to on mówił, że nie puszcze ni jednego dziecionka do litewskiej szkoły.( I nie puścił?) Puszczał, puszczał, i woził do szkoły i wszysku, ale tak mówił na razie, póki jeszcze nie szed do szkoły. (A jaką Pani szkołę skończyła, litewską?) Ja litewskon, a u nas drugiej nie było nijakaj. (A z siąsiadami jak rozmawiała Pani?) Z sonsiadami po polsku. Tam sonsiedzi po polsku wszystkie. (Gdzie się Pani urodziła?) Ja urodziła sia niedaleku Turmontów, Cziepukiszki. A kszczone my, my parafji byli zarasajskaj. Tam nie pełna, nie pełna… kiłometr do granicy polskiej była kiedyś, jak kiedyś była Polska. (A gdzie Pani mieszkała?) Tam i mieszkali, tam, póki mamusia umarła, jak mamusia umarła, to my z Cziepukiszek ten dom przewiezli i tut postawili z siostrej, bliżej Zaras. (A w Czepukiszkach mówiono po polsku?) Po polsku, tam wszyskie po polsku. Tam tyko po litewsku rozmawiali jak było jeszcze kiedyś granica. To pogroniczniki na kwaterach byli. To oni po litewsku rozmawjali. A tutaj ja mieszkam już musi jakich czterdzieścia. (Jak nazywa się ta miejscowość?) Maguci, Magu|cziaj, Magu|cziaj po litewsku. Maguci po polsku. My nazywami jak rozmawiami po polsku, Maguci. A po litewsku Magu|cziaj. Tutej wioska wielka. (A jak Pani teraz rozmawia, po polsku czy po litewsku?) Po polsku. Niea, niea, my po polsku przywykszy, i wot u mnie syn w Wilnie mieszka. On Piedago|giczieskij institut koncził. Uczili sia po litewsku wszyskie dzieci. I o teraz siostry dzieci. Już dzieci z dzieciami rozmawiajo po litewsku. Wot i teraz wo moja wnuczka, ona po litewsku. Ale oǀna rozumie i mówi po polsku. Nu ona tak dobrze nie mówi po polsku, ale mówi. (Czy Pani zna jeszcze jakiś język?) A u nas tutej wszyskie wot dzieci jak puczynajo rozmawiać, tutej taki kronżek, że tu po polsku, po litewsku i po rusku. Na czsz’i rozmowy rozmawiajem.
(Pani mówiła w domu po polsku?) [tak/ jak ja pam’entam rodz’ice cała pora rozmav’al’i pô pol’sku// po pol’sku v domu/ i my po pol’sku učone// i pac’ežy i fšysko po pol’sku// a jak mamus’ʼa muv’iła to ona z l’itefsk’ej rodz’iny poxodz’i// a uojc’ec pol’ak// uojc’ec tak’i pol’ak był že on/ p’eršy syn rodz’ił s’e to on muv’ił že n’e pušče n’i jednego dz’ec’oŋka do l’itefsk’ej škoły//( I nie puścił?) puščał/ puščał/ i voz’ił do škoły i fšysků/ al’e tak muv’ił na raz’e puk’i ješče n’e šed do škoły// (A jaką Pani szkołę skończyła, litewską?) ja l’itefskon/ a u nas drugej n’e było n’ijakaj// (A z siąsiadami jak rozmawiała Pani?) s sons’adam’i po pol’sku// tam sons’edz’i po pol’sku fšystk’e// (Gdzie się Pani urodziła?) ja urodz’iła s’α n’edal’eků turmontuf// č’epuk’iš’k’i// a kščone my/ my paraf’ji byl’i zarasajskaj// tam n’e pełna/ n’e pełna…k’iłometr do gran’icy pol’sk’ej była k’edys’/ jak k’edys’ była pol’ska// (A gdzie Pani mieszkała?) tam i m’eškal’i/ tam/ puk’i mamus’ʼa umarła/ jak mamus’ʼa umarła/ to my š č’epuk’išek ten dom pšev’ezl’i i tut postav’il’i s s’ostrej/ blʼižej zaras// (A w Czepukiszkach mówiono po polsku?) po pol’sku/ tam fšysk’e po pol’sku// tam tyko po l’itefsku rozmav’al’i jak było ješče k’edys’ gran’ica// to pogron’ičn’ik’i na kvaterax byl’i// to on’i po l’itefsku rozmav’jal’i// a tutaj ja m’eškam juš mus’i jakʼix čterdz’es’c’a// (Jak nazywa się ta miejscowość?) maguc’i/ magu|č’aj/ magu|č’aj po l’itefsku// maguc’i po pol’sku// my nazyvam’i jak rozmav’am’i po pol’sku maguc’i// a po l’itefsku magu|č’aj// tutej v’joska v’el’ka// (A jak Pani teraz rozmawia, po polsku czy po litewsku?) po pol’sku// ńea/ ńea/ my po pol’sku pšyvykšy/ i vot u mn’e syn v v’il’n’e m’eška// on p’edago|g’ič’esk’ij inst’itut kon’č’ił// uč’il’i s’a po l’itefsku fšysk’e dz’ec’i// i uo teras s’ostry dz’ec’i// juž dz’ec’i z dz’ec’am’i rozmav’ajo po l’itefsku// vot i teraz vo moja vnučka/ ona po l’itefsku// al’e oǀna rozum’e i muv’i po pol’sku// nu ona tak dobže n’e muv’i po pol’sku/ al’e muv’i// (Czy Pani zna jeszcze jakiś język?) a u nas tutej fšysk’e vod dz’ec’i jak půčynajo rozmav’ac’// tutej tak’i kronžek/ že tu po pol’sku/ po l’itefsku i po rusku// na č’š’i rozmovy rozmav’ajem]