JONIŠKIS

Joniškis – miestelis Molėtų rajone, seniūnijos centras. Joniškis minimas nuo XVII a. vidurio. XVIII a. pradžioje priklausė jėzuitams, kurie čia pastatė bažnyčią, kurioje saugomi barokiniai XVIII a. antros pusės vargonai. XVIII a. pabaigoje veikė parapinė mokykla. 1950–1993 m. Paąžuolių tarybinio ūkio centrinė gyvenvietė.

Literatūra

Joniškis. Tarybų Lietuvos enciklopedija, T. II, Vilnius: Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1986, 133 psl.
Joniškis. Mūsų Lietuva, T. II, Bostonas: Lietuvių enciklopedijos leidykla, 1965, 54 psl.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. III, 1880-1914, Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 404-405.

Pateikėjas

[Joniškis, JN21] Pateikėja moteris, gimusi 1921 metais Joniškio kaime. Moka lenkų, rusų ir lietuvių kalbas. Baigė dvi klases lietuvių mokyklos, dirbo ūkyje.

Audio įrašas

Ja zostałam sie od matki czterach lat, tak rosłam przy ojcu. Ojciac też nia żenił sia, a potam ciotki zabrali, matki siostry. Nu jak podrosłam czternaście lat, to wyszłam wtedy służyć, służyłam. Pietnasty rok szed, poszłam służyć do pana. Wyjechalim tam na Litwa, tam bogaciejszy narod, u nas ziemia tu niawolna, ji niadużo ziemi było, była orenda bardzo droga, to tyko, a tak u nas byli granica pols…, litewska niadaleko. Teraz szczelnica nazywajo tu o, tam jak w Stasiuny las, za Stasiuny lasam była strażnica polska, nu i my tam już chodzili pa jagody. Nam nie bronili, tam dzieci byli ta. A jak wyjechałam służyć, to służyłam aż poki wojna zaczeła sia, a pa wojnie przyjechałam da domu. [Może Pani pamięta nazwisko tego pana, u którego służyła?] Aj, Malinowski był, pamientam, a Garszwa, imia, familia jego Garszwa. Potam był Niemiac, taki wa dworza u pani służyłam. Ja tyko jeść robiłam, a byli porobki, dziewczyny tam, więcej, dużo było, byli trzy, ja czwarta byłam. Ja jeść tyko robiłam, nu już dwadzieścia lat miałam, już więcej jak dwadzieścia lat. Potam,nu i chłopcy byli. A jak jego familia, to mnie pani po głowia daj, to ja, przódy to ja wiedziałam, a teraz to nia powiem.
ja zostałam s’e od mat‘k’i čterax l’at/ tak rosłam pšy uojcu// ojc’ac teš ńa žeńił s’a/ a potam c’ot’k’i zabral’i/ matk’i s’ostry// nu jak podrosłam čternas’c’e l’at/ to vyšłam ftedy słužyc’/ słužyłam// p’etnasty rok šet/ pošłam słužyc’ do pana// vyjexal’im tam na l’itva/ tam bogac’ejšy narot/ u nas z’em’a tu ńavol’na/ ji ńadužo z’em’i było/ była orenda bardzo droga/ to tyko/ a tak u nas byl’i grańica pol’s/ l’itefska ńadal’eko// teras ščšel’ńica nazyvajo tu o/ tam jak f stas’uny l’as/ za stas’uny l’asam była stražńica pol’ska/ nu i my tam juš xodz’il’i pa jagody// nam ńe brońil’i/ tam dz’ec’i byl’i ta// a jak vyjexałam słužyc’/ to słužyłam aš pok’i vojna začeła s’a/ a pa vojńe pšyjexałam da domu// [Może pani pamięta nazwisko tego pana, u którego służyła?] aj/ mal’inofs’k’i był/ pam’entam/ a garšva/ im’a/ fam’il’a jego garšva// potam był ńem’ac/ tak’i va dvoža u pańi słužyłam// ja tyko jes’c’ rob’iłam/ a byl’i poropk’i/ dz’efčyny tam/ v’encej/ dužo było/ byl’i čšy/ ja čvarta byłam// ja jes’c’ tyko rob’iłam/ nu juž dvadzieśc’a l’at m’ałam/ juž v’encej jak dvadz’eśc’a l’at// potam nu i xłopcy byl’i// a jak jego fam’il’a/ to mńe pańi po głov’a daj/ to ja/ pšudy to ja v’edz’ałam/ a teras to ńa pov’em//