ABROMIŠKĖS

Abromiškės – kaimas Elektrėnų savivaldybėje, 1 km į rytus nuo Elektrėnų. Gyvenvietėje veikia biblioteka, Abromiškių reabilitacijos ligoninė. Kaime išlikęs Abromiškių dvaras, XVI a. kultūros paminklas, su 15,5 ha ploto parku, yra trys tvenkiniai. Netoli yra Sabališkių koplyčia, pastatyta XIX a. pirmoje pusėje.
Nuo XVI a. minimas Abromiškių dvaras. Jame XIX a. buvo didžiulė biblioteka (apie 20 tūkst. knygų), paveikslų kolekcija. Kaimo vardas yra asmenvardinės kilmės – nuo vardo Abromas, Abraomas – Abromiškių dvaro valdytojas XVI a. antrojoje pusėje buvo Abraomas Poniatovskis.

Literatūra

Abromiškės. Visuotinė lietuvių enciklopedija, T. I, Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2001, 31 psl.
Abromiškės. Mažoji lietuviškoji tarybinė enciklopedija, T. I, Vilnius, Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1966, 11 psl.
Abromiškės. Tarybų Lietuvos enciklopedija, T. I, Vilnius: Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1985, 11 psl.
Abramowsk. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. I, 1880-1914, Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 20.
Abramowsk. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. XV, cz. 1, 1880-1914, Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 6.

Pateikėjas

[Abromiškės, GL30] Pateikėja moteris, gimusi 1930 metais Baltamiškių kaime, dabar gyvena Abromiškėse. Laiko save lenke. Moka lenkų, lietuvių, rusų ir vokiečių kalbas, baigė 4 klases lietuvių mokykloje.

Audio įrašas

Na tych wieczorkach byli bardzo wesoło i byli takie mondre chłopcy przychodzili, chtóre rózne fanty, fanty dzielili. Siedzim wszystkie, nu i chtóra miała, chto tam miał pierścionak, nie każda miała ten pierścionak. Nu pieścionak zdymi jedna ji potym ido dzielo, nu to fanty. Trzeba odgadnąć u chtórej jest. No to tamty to chłopak idzi odgaduji. Musi jak dziewczynki trzymajo, to musi chłopak. Nu ja nie wi`em tak jakści tam było bardzo wszystko w porządku. Ji fanty. Wiszni szczypać. Dwa chłopcy stojo ji trzymajon sie, rency trzymajo tak, a tutaj na taburetce, na taburetce, a na tyburetce stoi wisznia - chłopiec jeden. I pudymujo dziewczynka, żeby wyszczypnełaby ta wisznia. Po polsku to też dobrze nie, ja Polaczka, ale ja po polsku nie umiem, bo ja nie uczyła sia. Czytać umiem po polsku. Nicht mnie nie uczył. Mamusi siostra pokazała mnie abecele polska, to ja i pisać, i czytać po polsku umiem i teraz. [To Pani sam się nauczyła? Jakie języki Pani wie?] A jakie? Tyko ruski, polski i litewski. I niemiecki trocha. [A po rosyjsku i po litewsku Pani czytać i pisać potrafi?] A tak, bo moi braci służyli w wojsku i ojcy byli niegr`amatne, to trzeba było mnie już jak ja taka była siostra już młódsza jich, ale była już podroszszy, już kończywszy była powszechna szkoła. A po rusku ja sama nauczyła sia. Litery mnie pokazali, pisać co tam tylko że nie takie same litery, wszystko podobne bardzo. [To jeszcze o tych wieczorkach. Wisznia była. A jeszcze jakie zabawy?] Siondo wszystkie tak o, siondo i pieśnia, jaka nowa pieśnia jest i jej śpiewajo. A śpiewajo róznie. I po rusku, i po litewsku, i po polsku, chto jaka umie. Była taka dziewczynka nu niewielkiego rostu i bardzo ładny głos miała. I ona... Nazywali jej pszczołka. Nu to ta pszczołka zawiadu.., zaprowadza, a wszystkie śpiewajo. I chłopcy. Chłopcy śpiewajo, to wyjdo na podwór..., na podwórak, ji jaka tam pieśnia męska jaka tam nu tam czy jaka wojena, czy tam jaka i śpiewajo, i śpiewajo.
na tyx v’ečorkax byl’i bardzo vesoło i byl’i tak’e mondre xłopcy pšyxodz’il’i/ xture ruzne fanty/ fanty dz’el’il’i// śedz’im fšystk’e/ nu i xtura m’ała/ xto tam m’ał p’erśćonak/ n’e każda m’ała ten p’erśćonak// nu p’eśćonak zdym’i jedna ji potym ido dz’el’o/ nu to fanty// čšeba odgadnońć u xturej jest// no to tamty to xłopak idz’i odgaduji// muśi jak dz’efščynk’i čšymajo/ to mus’i xłopak// nu ja n’e v’`em tak jakśći tam było bardzo fšystko f požontku// ji fanty// v’išn’i ščypać// dva xłopcy stojo ji čšymajon śe/ rency čšymajo tak/ a tutaj na taburetce/ a na tyburetce stoi v’išn’a/ xłop’ec jeden// i pudymujo dz’eščynka/ žeby vyščypnełaby ta v’yšn’a// po pol’sku to teš dobže n’e/ ja Pol’ačka/ al’e ja po pol’sku n’e um’em/ bo ja n’e učyła śa// čytać um’em po pol’sku// n’ixt mn’e n’e učył// mamus’i s’ostra pokazała mn’e abecel’e pol’ska/ to ja i p’isać/ i čytać po pol’sku um’em i teras// [To Pani sam się nauczyła? Jakie języki Pani wie?] a jak’e// tyko rusk’i/ pol’sk’i i l’itefsk’i// i n’em’eck’i troxa// [A po rosyjsku i po litewsku Pani czytać i pisać potrafi?] a tak/ bo moi brac’i słužyl’i vojsku i ojcy byl’i n’egr`amatne/ to čšeba było mn’e juš jak ja taka była śostra juš młučša jix/ al’e była juš podroššy/ juš končyfšy była pofšexna škoła// a po rusku ja sama naučyła śa// l’itery mn’e pukazal’i/ p’isać co tam tyl’ko že n’e tak’e same l’itery/ fšystko podobne bardzo// [To jeszcze o tych wieczorkach. Wisznia była. A jeszcze jakie zabawy?] śondo fšystk’e tak o/ śondo i p’eśn’a/ jaka nova p’eśn’a jest i jej śp’evajo// a śp’evajo ruzn’e// i po rusku/ i po l’itefsku/ i po pol’sku/ xto jaka um’e// była taka dz’efčyŋka nu n’ev’el’k’ego rostu i bardzo ładny głos m’ała// i ona... // nazyval’i jej pščołka// nu to ta pščołka zav’adu.../ zaprovadza/ a fšystk’e śp’evajo// i xłopcy// xłopcy śp’evajo/ to vyjdo na podvur/ na podvurak/ ji jaka tam p’eśn’a menska jaka tam nu tam čy jaka vojena/ čy tam jaka i śp’evajo/ i śp’evajo//