KREKENAVA

Krekenava – miestelis Panevėžio rajone, yra ligoninė, muzikos mokykla, lopšelis-darželis, kultūros centras, regioninio parko direkcija, girininkija.

Istoriniuose šaltiniuose vietovė Kralinowie pirmą kartą paminėta 1372 m., 1409 m. minimas Krekenavos dvaras. 1484 m. bajorai Vizgirdos fundavo pirmą Krekenavos bažnyčią ir įkūrė prapiją.
1548–1564 m. veikė Upytės apskrities teismas. 1865 m. įsteigta valdinė pradžios mokykla. Draudžiamąją spaudą lietuvių kalba apylinkėse platino J. Stankevičius, Kazys Ūdra ir kiti Garšvių draugijos knygnešiai. Per Pirmąjį pasaulinį karą Krekenavoje gyveno Maironis.

Literatūra

Krekenava. Lietuviškoji tarybinė enciklopedija, T. VI,Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 1980, 160 psl.
Krekenava. Tarybų Lietuvos enciklopedija, T. II, Vilnius: Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1986. 390 psl.
Krekenava. Mūsų Lietuva, T. II, Bostonas: Lietuvių enciklopedijos leidykla, 1965, 593 psl.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. IV, 1880-1914, Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 586.
Tomasz Krzywicki, 2005, Litwa: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 172-173.

Pateikėjas

[Krakenava, KK20] Pateikėja moteris, gimusi 1920 metais,kalba lenkiškai ir lietuviškai. Baigė dvi klases, dirbo ūkyje, jaunystėje tarnavo dvare pas ponus.

Audio įrašas

Buwało w pościa już, jak już post, siedam, no to buwało tak, nu ja nia spiewaju tam, nie tanczu jak, jak teraz, nu już teraz, tak przytrzymuje religia, że przy ruskim to nic, jak żywioły żyli. Nu to buwało już post, zbierajo sia, majówki, w maju, ubiaraju, gdzie już ludzi religijne, to ubiaraju ułtarzyk, nu, jak byli pierwiej na ulicach. Teraz już nia ma, te wienkiemi, wienkiemi, to buwało schodzon sia, modzieżo, jak tam oni spiewajo. Dziawczynak nabiera sie i chłopcow, tyko nia teraz, jak teraz pastusi, piatnaścia, czternaścia lat, kawalery, prowadzo panienki, te panienki po jedynaście trzynaście lat. Buwało, nu to, a potym już gdzie zbioro się, wiaczorki, armonika, chłopcy przynaszajo, ale tu pięknia, porządnia, nia teraz tam gdzie napadajo tam i wszystko, a pierwiej te chłopcy dorodne, po dwadzieścia pieńć lat, takie maszczyźni byli, a nie teraz pastusi, pastusi po dwanaście lat, słowa nia moży dobrego powiedziać, tyko blia, blia, brzydko słuchać. [Pani nie służyła u kogoś?] U Szwajnickiego, nu on pan bardzo dobry by, wywieźli jego biadnego, a ona teraz jeszcze żyji, w Polszczy już ona, wywieźli ich obudwóch na bak, dobre ludzi byli panowia, nu to ich wywieźli, a on z głodu umar, dobry pan, zgrabny taki mężczyzna, nu on to już i umar, tego. Z kolegim takim, wywieźli jegu i on, a ona potym do Polszczy wyjechała z Rosieja, drugi taki pan był, Polak, to on jo już jak Szwajnicki umar z głodu, ona wyjachała do Polski, tak.
buvało f pos’c’a juš/ jak juš post/ s’edam/ no to buvało tak/ nu ja ńa sp’evaju tam/ ńe tanču jak/ jak teras/ nu juš teras/ tak pšyčšymuje rel’ig’a/ že pšy rusk’im to ńic/ jak žyv’oły žyl’i// nu to buvało juš post/ zb’erajo / majova / v maju/ ub’araju/ gdz’e juš l’udz’i rel’ig’ijne/ to ub’araju ułtažyk/nu/ jak byl’i p’erv’ej na ul’icax// teras juš ńa m`a/ te v’enk’em’i/ v’enk’em’i/ to buvało sxodzon s’e/ młodz’ežo/ jak tam ońi sp’evajo// dz’afč’ynak nab’era s’e i xłopcof/ tyko ńa teras/ jak teras pastus’i/ p’atnaś’a/ čternaśc’a l’at/ kaval’ery/ provadzo pańenk’i/ te pańeŋk’i po jedymnaśc’e čšynaśc’e l’at// buvało/ nu to/ a potym juš gdz’e zb’oro s’e/ v’ačork’i/ armońika/ xłopcy przynašajo/ al’e tu p’eŋkńa/ porzońńa/ ńa teraz že/ tam gdz’e napadajo tam i fšystko/ a p’erv’ej te xłopcy dorodne/ po dvadz’eśc’a p’eńć l’at/ tak’e maščyźńi byl’i/ a ńe teraz pastus’i/ pastus’i po dvanaśc’a l’at/ słova ńa možy dobrego pov’edz’ać/ tyko bl’a/ bl’a/ bžytko słuxac’// [Pani nie służyła u kogoś?] u švajńick’ego/ nu on pan bardzo dobry by/ vyv’ezl’i jego b’adnego/ a ona teras jašč`e ž’yji/ f pol’ščy juš ona/ vyv’ez’l’i ix obudvyx na bak/ dobre l’udz’i byl’i panov’a/ nu to ix vyv’ezl’i/ a on z głodu umar/ švejńick’i/ dobry pan/ zgrabny tak’i maščyzna/ nu to on juš i umar/tegu s kol’eg’im tak’im/ vyv’eźl’i jegu i uon/ a uona potym do pol’ščy vyjexała z ros’eja/ drug’i tak’i pan był/ pol’ak/ to on jo juš jak švajńick’i umar z głodu/ uona vyjaxała do pol’sk’i/ tak//